Tο θέμα και οι κεντρικοί ήρωες των “Σιαμαίων” είναι παρμένα από τη νουβέλα “Η σιωπή ήρθε τη νύχτα”, που δημοσιεύτηκε στη συλλογή διηγημάτων Στην Κύπρο την αέρινη… (Εκδόσεις Φέξη, Αθήνα 1964), ενώ θέμα και ήρωες του “Κάβο Γκρέκο” εκπήγασαν από τη νουβέλα “Η αθέατη Όψη”, που πρωτοδημοσιεύτηκε στη συλλογή διηγημάτων Αθέατη Όψη (1979).

Λίγα προλογικά

Tα δυο έργα που δημοσιεύονται σ’ αυτόν τον τόμο, όπως και αρκετά άλλα θεατρικά μου, πολύπρακτα και μονόπρακτα, είναι απότοκα και αναμορφώσεις πεζογραφημάτων μου.

Συγκεκριμένα, το θέμα και οι κεντρικοί ήρωες των “Σιαμαίων” είναι παρμένα από τη νουβέλα “Η σιωπή ήρθε τη νύχτα”, που δημοσιεύτηκε στη συλλογή διηγημάτων μου Στην Κύπρο την αέρινη… (Εκδόσεις Φέξη, Αθήνα 1964), ενώ θέμα και ήρωες του “Κάβο Γκρέκο” εκπήγασαν από τη νουβέλα “Η αθέατη Όψη”, που πρωτοδημοσιεύτηκε στη συλλογή διηγημάτων μου Αθέατη Όψη (1979).

Αυτές οι μεταποιήσεις και μεταμορφώσεις πεζογραφημάτων σε δραματικά έργα είναι ένα όλως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της συγγραφικής μου παραγωγής. Τα μεγάλα σε έκταση θεατρικά μου “Ονήσιλος”, “Μπάνιο”, “Γκρέγκορυ”, “Εγγαστρίμυθοι”, και “Πέτρος ο Πρώτος”, αλλά και τα μονόπρακτα “Η βαλίτσα”, “Dry Martini” και “Τα ξαδέλφια”, έχουν την καταγωγή τους σε ομώνυμα διηγήματα που φιλοξενήθηκαν σε συλλογές διηγημάτων, περιοδικά, ή Ανθολογίες.

Το ιδιαίτερο αυτό γνώρισμα της δραματογραφίας μου επισημαίνουν και σχολιάζουν πολλοί μελετητές της θεατρικής μου παραγωγής: ο Κώστας Χατζηγεωργίου, ο Γιάννης Κατσούρης, ο Γιώργος Κεχαγιόγλου, ο Λευτέρης Παπαλεοντίου, η Ευσεβία Χασάπη, η Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου, ο Γιώργος Κλ. Ιωαννίδης κ.α..

Παραθέτω ένα απόσπασμα από εκτενή μελέτη του δόκιμου κριτικού Κώστα Χατζηγεωργίου για τη θεατρογραφία μου, που διαβάστηκε και δημοσιεύτηκε επανειλημμένα σε δημόσιες παρουσιάσεις έργων μου, ή σε αφιερώματα λογοτεχνικών περιοδικών:

Όταν κάνουμε λόγο για τον Πάνο Ιωαννίδη τον ταυτίζουμε πιο πολύ με την πεζογραφία, παρά με το θέατρο. Κι όμως η δραματογραφία του είναι το ίδιο αξιόλογη και σημαντική όπως η πεζογραφία του. O Π.Ι., είναι άλλωστε ο μόνος Κύπριος συγγραφέας που συστηματικά αναπλάθει νουβέλες και διηγήματά του σε θεατρικά, χωρίς τις γνωστές αδυναμίες που συχνά συνεπάγεται μια τέτοια ανάπλαση. Μάλιστα, θα ‘λεγα ότι οι θεατρικές του αναπλάσεις διερευνούν βαθύτερα την ανθρώπινη ύπαρξη και είναι ζωντανότερες από τα διηγήματα. Όπως στην πεζογραφία, έτσι και στον κυπριακό θεατρικό λόγο ο Πανός Ιωαννίδης έχει κομίσει καινούργια στοιχεία και νομίζω ότι είναι ένας από τους σημαντικότερους ανανεωτές του. Θεματικά, με μια μόνο εξαίρεση, τα έργα του Πάνου Ιωαννίδη ακουμπούν στην ιστορία (αρχαία, μεσαιωνική και σύγχρονη) και την πολιτικο-κοινωνική πραγματικότητα του νησιού μας. Όμως τα προσεγγίζει, χωρίς ποτέ να ξεχνά τη σκηνική οικονομία, από μια καινούργια πολυπρισματική προοπτική που απαλλάσσει τον κυπριακό θεατρικό λόγο από την ηθογραφική υφή που τον χαρακτήριζε σε μεγάλο βαθμό μέχρι πρόσφατα και του δίνει καθολικότερες διαστάσεις, φέρνοντάς τον κοντά στο ελλαδικό και ευρωπαϊκό θεατρικό γίγνεσθαι {…}

Αυτά τα λίγα για τα ανά χείρας έργα που ανέσυρα από το αρχείο του υπολογιστή μου, όπου βρίσκονταν σε χειμερία νάρκη για μια πενταετία. 

Πάνος Ιωαννίδης

22.8.2019